Исроил ёрдам кемаларини тўхтатиши ортидан дунё бўйлаб намойишлар авж олди

Кеча, 2 октябрь куни Исроил Ғазога ёрдам олиб кетаётган тахминан 40 та кемадан иборат флотилияни тўхтатиб, 450 дан ортиқ хорижлик фаолни, жумладан швед иқлим ҳимоячиси Грета Тунбергни ҳам қўлга олганидан сўнг халқаро танқид ва норозиликларга дуч келди. Бу ҳақда “Reuters” хабар берди.

Жонли эфирда намойиш этилган кадрларда шлем ва тунги кўриш мосламалари таққан қуролланган исроиллик аскарлар кемаларга чиқиб кетаётгани, йўловчилар эса ҳушёрлик жилетларини кийган ҳолда қўлларини баланд кўтариб турганини кўриш мумкин. Исроил Ташқи ишлар вазирлиги эълон қилган видеода йўловчилар ичида энг машҳури бўлган Грета Тунбергнинг аскарлар ўраб олган ҳолда ўтиргани акс этган.

Фаластин тарафдорлари Европанинг кўплаб шаҳарларида, шунингдек, Карачи, Буэнос-Айрес ва Мехико шаҳрида ҳам Исроилнинг фаолларни қўлга олишига қарши намойишларга чиқди. Италия касаба уюшмалари бугун, 3 октябрь куни умуммиллий иш ташлашга чақирди.

Саёҳатни ташкил этган Global Sumud Flotilla ташкилоти X ижтимоий тармоғида 450 дан ортиқ ихтиёрий фаолнинг ҳибсга олинганини маълум қилди. Аввалроқ уларнинг бир қисми портга олиб чиқилиши учун катта юк кемасига ўтказилгани айтилган эди.

Флотилия ташкилотчиларининг маълум қилишича, “Маринетт” номи билан аталувчи бир кема ҳануз “катта тезликда сузиб кетмоқда”. Жонли эфирда экипажнинг кема бошқариш жараёни кўрсатилди. Уларга кўра, “Маринетт” кеча, 2 октябрь кечаси Ғазодан тахминан 80 денгиз милида, Исроил бошқа кемаларни тўхтатган жойдан эса 10 денгиз мили узоқликда бўлган.

Флотилия иштирокчилари келаси ҳафта депортация қилиниши мумкин

22 ёшли Грета Тунберг – атроф-муҳитни ҳимоя қилиш бўйича намойишлари билан машҳур фаол – кемасига исроиллик аскарлар чиқиб олгач, унинг номидан олдиндан ёзиб олинган видео эълон қилинди.

“Агар сиз бу видеони кўраётган бўлсангиз, демак мен Исроил кучлари томонидан ихтиёримга қарши олиб кетилганман. Бизнинг гуманитар миссиямиз зўравонликсиз ўтган ва халқаро ҳуқуқ қоидаларига тўлиқ риоя қилган», деди у видеода.

Италия Ташқи ишлар вазири Антонио Таянининг айтишича, флотилия аъзоларини 6-7 октябрь Исроилдан чиқариб юбориш кутилмоқда ва улар махсус чартер рейслар орқали Европа пойтахтларига жўнатилади.

Исроил Ташқи ишлар вазирлиги баёнотида айтилишича, флотилиядан ушланган барча шахслар Ашдод шаҳрига олиб чиқилмоқда ва уларнинг барчаси “хавфсиз ва яхши ҳолатда”.

“Бу провокациянинг сўнгги кемаси ҳозирда ҳануз анча узоқ масофада турибди. Агар у яқинлашса, унинг фаол ҳарбий зонага кириш ва қамални бузишга уриниши ҳам тўхтатиб қолинади”, дейилади баёнотда. 

Туркия флотилияга нисбатан қилинган “безорилик”ни қоралади

Туркия Президенти Ражаб Тойиб Эрдўған Исроил тажовузини кескин танқид қилиб, бу ҳукуматнинг тинчлик умидларини ривожлантириш нияти йўқлигини кўрсатганини айтди.

“Ғазода очликдан ҳалок бўлаётган болалар фожиасига эътиборни қаратиш ва зулм остидаги фаластинликларга гуманитар ёрдам етказиш учун йўлга чиққан Global Sumud флотилиясига қарши қилинган безориликни қаттиқ қоралайман”, деди у пойтахт Анқарада ўзининг “Адолат ва тараққиёт” партияси (АК партия) расмийларига қилган нутқида.

Истанбул бош прокурори идораси кемаларда ушланган 24 нафар туркиялик фуқаронинг қўлга олиниши бўйича тергов бошлаганини Туркиянинг давлатга тегишли “Anadolu” агентлиги хабар қилди.

Жанубий Африка Президенти Сирил Рамафоса ҳам Исроилдан флотилияда бўлган жанубий африкаликларни, жумладан, собиқ президент Нелсон Манделанинг набираси Нкоси Звелиўелиле Манделани ҳам, дарҳол озод қилишни талаб қилди.

Исроилдаги “Адалах” инсон ҳуқуқлари ташкилоти ва ҳуқуқий маркази директори Сухад Бишаранинг айтишича, фаоллар Ашдодга етказилгандан сўнг миграция хизматига топширилади ва кейинчалик депортация қилиниши олдидан Исроилнинг жанубидаги Кетзиот қамоқхонасига кўчирилади.

Ғазо блокадасига қарши юқори даражадаги норозилик

Жорий йил август охирида йўлга чиққан флотилия Ғазога дори-дармон ва озиқ-овқат етказиш учун ҳаракатланаётган бўлиб, унда 40 дан ортиқ фуқаровий кема – парламент аъзолари, ҳуқуқшунослар ва фаоллар иштирок этган. Бу ҳаракат кўплаб халқаро ҳуқуқшунослар томонидан “геноцид тўғрисидаги конвенцияни бузиш” деб баҳоланаётган Исроилнинг Ғазога нисбатан блокадасига қарши юқори даражадаги намойиш сифатида кўрилмоқда.

Исроил расмийлари бу миссияни такрор ва такрор “шоу” деб атаб келган. Исроил ўз ҳаракатларини ўзини ҳимоя қилиш сифатида кўрсатиб, Халқаро судда унга қарши кўтарилган геноцид айбловларига ва халқаро миқёсдаги қаттиқ танқидларга қарши туриб келмоқда.

Флотилия Ўртаер денгизидан ўтаётган пайтда Туркия, Испания ва Италия ўз фуқаролари ёрдамга муҳтож бўлиб қолган тақдирда ёрдам кўрсатиш учун кемалар ёки дронлар юбарди. Бу орада Исроил бир неча бор флотилияга орқага қайтиш ҳақида огоҳлантириш юборган.

АҚШ ва Исроил бу ҳафта можарони тугатиш бўйича янги таклиф эълон қилди, унда ҲАМАСнинг таслим бўлиши кўзда тутилган. АҚШ Президенти Дональд Трамп ўз режасига кўра вақтинчалик равишда Ғазо бошқарувини назорат қилишини айтди ва ҲАМАСга жавоб бериш учун бир неча кун берди, акс ҳолда кескинлик янада ортиши ҳақида огоҳлантирди.