“Тўқтағул” ГЭСда таъмирлаш ишлари қачон якунланиши айтилди

north_east

“Тўқтағул”да сув кам. Энергетика вазири қиш жуда оғир бўлишини айтди

Қирғизистонда Норин дарёсига қурилган, қиймати 181 миллион доллардан ортиқ бўлган “Тўқтағул” ГЭСни таъмирлаш ишлари қилиш ишлари 2025 йилнинг ноябрь ойи охиригача якунланади. Бу ҳақда бугун, 6 октябрь куни Осиё тараққиёт банки томонидан ташкил этилган медиа-турда “Тўқтағул” ГЭС каскадини таъмирлаш қилиш бўйича директор ўринбосари Мирлан Зияйдинов маълум қилди.

Зияйдиновнинг сўзларига кўра, “Тўқтағул” ГЭС 300 МВт қувватга эга тўртта блокдан иборат бўлган. Реконструкциядан сўнг ҳар бир блок ўз қувватини 60 МВтга оширади.

ГЭСнинг умумий қуввати аввал 1200 МВт бўлган бўлса, реконструкциядан сўнг 1440 МВтга етади. Айни пайтда учинчи ва охирги блок реконструкция қилинмоқда. Жадвалга кўра, таъмирлаш ишлари жорий йилнинг 30 ноябрига қадар тўлиқ якунланади.

“Тўқтағул” ГЭСни реконструкция қилиш – энергетика секторини тиклаш лойиҳаси Осиё тараққиёт банки ва Евроосиё тараққиёт банки томонидан молиялаштирилади ва уч босқичга бўлинган.

1-босқич 4 та лотга бўлинган:

• 1-лот – “Тўқтағул” ГЭСда сувни дастлабки ўрганиш (2015 йилда якунланган) – 157 минг доллар;
• 2-лот – Асосий трансформаторлар ва ёрдамчи ускуналарни алмаштириш (2018 йилда якунланган) – 16 миллион 669 минг 360 доллар;
• 3-лот – 500 кВ кабель линияларини алмаштириш (2018 йилда тугалланган) – 9 миллион 870 минг доллар;
• 4-лот – 500 кВ ташқи коммутатор (500 кВ ташқи тақсимлаш мосламаси)даги асосий ва ёрдамчи ускуналарни алмаштириш (2020 йил октябрда якунланган) – 5 миллион 809 минг доллар.

2-босқич 2 пакетга бўлинган:

• 1-пакет – “Ванналар ва гидромеханик ускуналарни тиклаш” лойиҳаси – 13 миллион 375 минг доллар;
• 2-пакет – 4 та ГЭСни алмаштириш (2022 йил – 4-агрегат, 2023 йил – 2-агрегат, 2024 йил – 1-агрегат, 2025 йил – 3-агрегат); трансформатор камерасидаги кранларни ва кўприкли кранларни қайта тиклаш, 695-даражали дренаж насосларини алмаштириш; тўғон ва гидроэлектростанция биносининг ёнғинга қарши тизимини алмаштириш; паст босимли компрессорни алмаштириш; бирлик совутиш тизимини алмаштириш; ёритиш тизими ва бошқа ёрдамчи ускуналарни алмаштириш – 120,4 миллион доллар.

Биринчи босқич бўйича маслаҳатчи – Fichtner (Германия) – 4 миллион 400 минг доллар;

Иккинчи ва учинчи босқичлар бўйича маслаҳатчи – Tractebel (Франция) – 10 миллион 473 минг 382 доллар;

“Тўқтағул” ГЭСни реконструкция қилиш лойиҳасини молиялаштиришнинг умумий ҳажми 181 миллион 309 минг 200 долларни ташкил этади.

“Тўқтағул” сув омбори ўтган асрнинг 70 йиллари ўрталарида қурилган бўлиб, Қирғизистон, Ўзбекистон, Тожикистон ва Қозоғистонда сув истеъмолига таъсир кўрсатмоқда. Сув омборининг лойиҳавий ҳажми 19,5 миллиард куб метрга тенг.

2024 йилда “Тўқтағул” сув омборидаги вазият сўнгги 5 йилдаги энг оғир ҳолатга келиб қолганди. Ўтган йилнинг 2 февраль куни Бишкекдаги иссиқлик электр станциясида авария юз берганди ва Қирғизистондаги гидроэлектрстанциялар юкининг ошишига сабаб бўлганди. Шунингдек, бу мазкур сув омборидан сувнинг чиқиш ҳажмини кескин орттирганди.