Oyga tushishi mumkin bo‘lgan asteroidni portlatib yuborish taklif qilindi

Mutaxassislar Oyga tushishi mumkin bo‘lgan 2024 YR4 asteroidlarini portlatib yuborishni taklif qildi. Bu haqda “Naked-science” xabar berdi.

Ma’lum qilinishicha, Yerga yaqin 2024 YR4 asteroidi ehtimoliy ravishda Oyga urilishi mumkin. Biroq, mutaxassislar ayon qilganidek, bu ham Yerdagilar uchun istalmagan va hatto xavflidir. Oy sirtiga urilish ta’sirida kosmosga uloqtirilgan bo‘laklar bir necha kundan keyin Yer atrofidagi fazoga yetib kelishi va oqibatda sun’iy yo‘ldoshlar hamda kosmik kemalarni yo‘q qilish xavfi ming barobar oshishi mumkin.

Rasmiy jihatdan 2024 YR4 potensial xavfli ob’ektlar toifasiga to‘liq mos kelmaydi – u buning uchun yetarlicha katta emas. Uning o‘lchami taxminan 40 dan 90 metrgacha baholanmoqda. Potensial xavfli, deb hisoblanishi uchun asteroiddan yoki kometadan 100–150 metr atrofidagi diametr talab qilinadi.

Shunga qaramay, u 2024 yilning 27 dekabridan beri diqqat bilan kuzatilmoqda. Aniqlangan kundan ikki kun o‘tib, u Yerga taxminan 829 ming kilometr masofadan, ya’ni Oydan taxminan ikki barobar uzoqlikdan uchib o‘tgan edi. Ma’lum bo‘lishicha, Quyosh atrofida aylanayotganda u har to‘rt yilda ikki marta Yer orbitasini kesib o‘tadi. Uning keyingi yaqinlashuvi 2028 yilning dekabrida kutilmoqda, ammo u hech qanday xavf tug‘dirmaydi.

Olimlarni ko‘proq tashvishga solayotgan voqea 2032 yilda 2024 YR4 bilan yuz berishi mumkin bo‘lgan “uchrashuvdir”. Dastlabki hisob-kitoblar uning 2032 yil 22 dekabrda Yerga tushib ketishi xavfini ko‘rsatgan. Keyin asteroiddagi trayektoriya aniqlashtirilgan va hozirgi taxminlarga ko‘ra, real xavf uning Oyga tushib ketishini ko‘rsatmoqda. 

Tadqiqotchilarning hisoblashicha, Oy yuzasiga urilgan bunday jismlar kosmosga katta hajmli qoldiqlarni uloqtiradi va shu qoldiqlarning bir qismi bir necha kun ichida Yer atrofidagi fazoga yetib borishi mumkin. Hisoblarga ko‘ra, bu sun’iy yo‘ldoshlar va kosmik kemalarning, ayniqsa, inson boshqaruvidagi orbitallarning yo‘q bo‘lish xavfini taxminan ming barobar oshiradi.

Eslatib o‘tamiz, avvalroq Avstraliyada ilm-fan uchun ilgari noma’lum bo‘lgan asteroidning izlari topilgandi. Bu kashfiyot kosmik jism zarbasidan hosil bo‘ladigan tabiiy shisha – tektitlarning muzey namunalarini tahlil qilish orqali amalga oshirilgan.