Rahmon Mirziyoyev boshchiligidagi tojik-qirg‘iz kelishuvini “tarixiy” deb atadi

2025 yilda Tojikiston va Qirg‘iziston o‘rtasidagi chegara masalasining hal qilinishi tarixiy voqeadir. Bu haqda Tojikiston Prezidenti Imomali Rahmon Dushanbeda respublika parlamentiga qilgan murojaatida aytib o‘tdi.  

Uning so‘zlariga ko‘ra, 2025 yil Tojikiston uchun tarixiy yil bo‘ladi, ayniqsa, bahorda bo‘lib o‘tgan parlament saylovlari.

“Yana bir tarixiy voqea ikki davlat – Tojikiston Respublikasi va Qirg‘iziston Respublikasi o‘rtasidagi yuz yildan ortiq vaqt davomida hal qilinmagan chegara masalalarining davlat chegarasini belgilash to‘g‘risidagi bitim imzolanishi orqali to‘liq hal qilinishidir”, deydi u. 

Rahmon shuningdek, Tojikiston, Qirg‘iziston va O‘zbekiston rahbarlari uch mamlakat chegara tutashgan joyi to‘g‘risidagi bitim va mintaqani rivojlantirish va o‘zaro manfaatli hamkorlikni davom ettirish uchun mustahkam huquqiy asos yaratuvchi Abadiy do‘stlik Xo‘jand deklaratsiyasini imzolaganliklarini eslatdi. 

Tojikiston rahbari dunyoning turli mintaqalaridagi hozirgi murakkab vaziyat, dunyoning yangi bo‘linishiga qaratilgan geosiyosiy va geoiqtisodiy raqobatning kuchayishi, Sovuq urushning yangi to‘lqini, qurollanish poygasi, xalqaro huquqning zaiflashishi va jahon maydonidagi boshqa qarama-qarshi jarayonlar xavotirga sabab bo‘layotganini qo‘shimcha qilgan. 

“Bunday sharoitlarda biz xalqaro hamjamiyat bilan global jarayonlarda faol ishtirok etishimiz va konstruktiv maqsadlarga erishish – tinchlik va barqarorlikni saqlash hamda keng qamrovli xavfsizlikni ta’minlash bo‘yicha sa’y-harakatlarni kuchaytirishimiz kerak”, deydi Prezident.

Uning ta’kidlashicha, Tojikiston ishonch, bir-birining manfaatlarini hurmat qilish va ochiq eshiklar siyosati tamoyillariga asoslangan holda turli davlatlar bilan siyosiy aloqalar va ko‘p tomonlama hamkorlikni kengaytirishga qaratilgan tashqi siyosatni davom ettiradi. 

Chegara nizolarini hal qilish

Eslatib o‘tamiz, joriy yilning mart oyida Tojikiston va Qirg‘iziston nihoyat ikki mamlakat o‘rtasidagi chegara masalasini hal qildi, bu esa ko‘p yillar davomida qo‘shni respublikalar o‘rtasidagi munosabatlarda keskinlik manbai bo‘lib kelgan. 31 mart kuni Tojikiston, Qirg‘iziston va O‘zbekiston Prezidentlari Xo‘jandda uch mamlakat chegarasidan o‘tish punkti to‘g‘risidagi shartnomani imzoladilar. Shu bilan umumiy chegaralarning huquqiy maqomi rasmiylashtirildi, deklaratsiya imzolandi.  

9 sentyabr kuni xalqaro hakamlar hay’ati Tojikiston,  Qirg‘iziston va O‘zbekiston prezidentlari Imomali Rahmon,  Sadir Japarov va Shavkat Mirziyoyevga Tolstoy nomidagi xalqaro tinchlik mukofoti Xo‘jandning Abadiy do‘stlik deklaratsiyasini imzolagan Tojikiston,  Qirg‘iziston va O‘zbekiston prezidentlari Imomali Rahmon, Sadir Japarov va Shavkat Mirziyoyevga berilganini e’lon qildi.