Жаҳон иқтисодиётида стратегик маҳсулотлар ҳафтани қандай бошлади?

АҚШ доллари заифлашмоқда. Ўзбекистонда доллар курси бугун, 17 ноябрь ҳолатида 54 сўм юқорилаб, 12 039 сўмни ташкил қилган бўлса-да, умумий саҳнада тушишда давом этмоқда. АҚШ доллари ушбу ҳафтада ҳам заифлашувда давом этиб, сиёсий ноаниқлик, узоқ давом этаётган маълумотлар “қоронғилиги” кабилар босими остида қолмоқда. Ҳатто декабрь ойида яна пасайиш эҳтимоли юқори баҳоланмоқда. Доллар қадрсизланиши фонида евро ва фунт-стерлинг барқарорлашмоқда.

Нефть нархи тушмоқда. 17 ноябрь куни АҚШда ишлаб чиқариладиган энг машҳур нефть хомашёси тури West Texas Intermediate (WТI) фьючерслари бир баррель учун 59,8 долларга тушди, бу эса олдинги сессиядаги ўсишларни қисман йўқотди. Президент Трамп 16 ноябрь куни республикачилар Россия билан савдо қиладиган ҳар қандай давлатга санкция жорий қилиш бўйича қонун лойиҳасини тайёрлаётганини айтди ва Эрон ҳам ушбу рўйхатга қўшилиши мумкинлигини тилга олди. Шунга қарамай, нефть бозорининг истиқболлари салбий бўлиб қолмоқда, йил охири ва кейинги йил учун таклиф ортиши кутилмоқда, чунки Нефтни экспорт қилувчи давлатлар ташкилотига аъзо бўлган ва бўлмаган ишлаб чиқарувчилар ҳам талаб ўсишининг секинлашиши фонида ишлаб чиқаришни оширмоқда.

Кўмир нархи ошмоқда. Кўмир нархлари тоннасига 110 доллардан ошди ва август охиридан бери энг юқори даражага яқинлашмоқда. Бу, асосан, Хитой каби йирик истеъмолчи давлатнинг янги стимуляция чораларини жорий қилиши кутилаётгани билан боғлиқ.

Ўтган ҳафта охирида Хитой Молия вазири Лан Фоаннинг айтишича, молиявий сиёсат кейинги беш йил давомида мустаҳкамланади. У Хитой иқтисодий ва ижтимоий ривожланишни барқарор қўллаб-қувватлаш учун бюджет, солиқ сиёсати, давлат облигациялари ва трансфер тўловлар каби воситалардан фойдаланишини қайд этди.

Хитой, шунингдек, кўмир энергиясига таянишни ўнлаб йил давомида сақлаб қолишини билдирган, 2030 йилга қадар талаб чўққисини мақсад қилган. Бу ёндашув бошқа Осиё мамлакатлари ва Европада ҳам кўмирга бўлган қарамликнинг давом этишини акс эттиради, бу эса энергия таъминотидаги беқарорлик ва маълумот марказларидан келаётган электр энергиясига бўлган талабнинг ортиши билан боғлиқ.

Олтин нархи барқарорлашмоқда. Душанба куни олтин нархи бир унция (31,1035 грамм) учун тахминан 4,080 доллар атрофида барқарорлашди, бу икки кунлик пасайишдан кейин юз берди. Ўтган ҳафта АҚШ Марказий Банки расмийларининг изоҳларидан сўнг, декабрь ойидаги ставка пасайиши бўйича кутишлар камайди; бозорлар ҳозир 46% эҳтимол бераётган бўлса, бу ой бошида 60 фоиздан ошган эди.

Шу билан бирга, олтин йил бошидан бери 55 фоизга ўсди ва 1979 йилдан бери энг кучли йиллик даромадга йўналтирилмоқда, бу эса марказий банкларнинг фаол харидлари ва фискал ҳамда геосиёсий хавфлардан ҳимояланишни истаган инвесторларнинг доимий талабидан қўллаб-қувватланмоқда.